نه به پاسداشت هفته «ارتباطات و روابط‌عمومی» که به‌پاس توجه بیشتر به جایگاه بسیار ارزشمند روابط‌عمومی این چند خط به نگارش درآمده است، شاید تلنگری باشد برای احترام و توجه بیشتر به این حرفه وزین و البته معرفیِ راه برون‌رفتی برای خروج از این حلقه معیوب و رسیدن به روابط‌عمومی پویا و مانا.

 قطعاً در این هفته با انبوهی از تبریکات، یادداشت‌ها و مطالب مختلف در حوزه روابط‌عمومی روبرو خواهیم بود و مسلماً بسیاری از صاحب‌اندیشان و پیشکسوتان این عرصه، در باب اهمیت این جایگاه و تلفیق این حرفه و هنرِ بسیار قدرتمند و درعین‌حال شکننده، سخن‌ها خواهند گفت.

اما هدف نگارنده این یادداشت، پرهیز از نگاه تکراری در این عرصه است و تلاش دارد با نگاهی نو، به ظرفیت ذاتی روابط‌عمومی و گستره و عمقِ اهمیت آن بنگرد. چرا که باور دارد امروز جایگاه مدیر روابط‌عمومی یک سازمان که تقریباً همسنگ جایگاه مشاور ارشد مدیر یک سازمان است، در حدی نزول یافته که وی را بیشتر در قامت مسئول تدارکات در حال نصب بنر یا شنیدن گلایه‌های ناتمام خبرنگاران در برنامه‌های مختلف می‌بینیم. این در حالی است که روابط‌عمومی یک مجموعه، از شأن و جایگاه بسیار والایی برخوردار است که این مهم را بیشتر در سازمان‌های غیردولتی، مراکز خصوصی یا مراکز دولتی طراز اول شاهد هستیم که سازمان مربوطه، آن‌قدر از تمکن مالی خوبی برخوردار است که برای انجام وظایف مختلف یک مجموعه به‌اندازه کافی برای تأمین نیروی انسانی هزینه کرده و مهم‌تر از آن، برای هر یک شرح وظیفه مشخصی در نظر گرفته است. اصلی که در اکثر سازمان‌های دولتی به‌ویژه در خارج از پایتخت یا به‌سادگی از کنار آن گذشته‌اند، یا چندین وظیفه را به عهده یک بخش یا یک فرد نهاده‌اند که عمدتاً آن بخش، شخص روابط‌عمومی است.

اینکه فردی از توانایی چندوجهی برای انجام امور مختلف برخوردار باشد، به معنای این نیست که علاوه بر وظایف چارت سازمانی خود، چندین خدمت دیگر به عهده وی گذاشته شود؛ ولی متأسفانه در ایران کم نیستند افرادی که علاوه بر روابط‌عمومی یک سازمان، وظایفی چون مسئول فرهنگی یا مسئول دفتر مدیر را نیز عهده‌دار هستند و در این میان به دلیل کمبود بسیاری از زیرساخت‌ها از جمله همان نیروی انسانی به‌عنوان گرافیست و طراح و عکاس نیز مشغول خدمت هستند. یعنی نه‌تنها شما در بسیاری از برنامه‌ها، مدیر روابط‌عمومی را در میان تیم تدارکات می‌بینید، نه در کسوت مدیر تشریفات که اگر دوربینی چندین روز قبل از برگزاری یک برنامه، کل پروسه را ثبت و ضبط کرده باشد، مسئولان روابط‌عمومی را در حال برنامه ریزی صفر تا صد تدارک یک برنامه می‌بینید. اینجاست که مدیر روابط‌عمومی که بی‌شک به دلیل اِشراف به اطلاعات دقیق و گسترده درون و برون سازمان می‌توانست با روحیه‌ای قبراق و سرحال، به سان پلی محکم و قدرتمند بین مدیران و مردم به‌ویژه افکار عمومی ایفای نقش کند، از هدف اصلی و وظیفه راهبردی خود دور شده و در نهایت به فقدان تبحر لازم در رسانه‌ای کردن دستاوردهای سازمان محکوم خواهد شد.

اگر شرح وظایف مدیران روابط عمومی فقط به اطلاع‌رسانی، انتشار اخبار یا تبلیغات سازمان محدود شود، قطعا رسالت‌های مهمی نظیر افکارسنجی، نیازسنجی و نظرسنجی؛ برقراری ارتباط درست با نخبگان و سرآمدان جامعه و از همه مهمتر، ارائه مشاوره‌های دقیق و به‌وقت به مدیران سازمان مغفول مانده و این همان پاشنه آشیل سازمان‌ها است که مدتی است در معرض آسیب جدی قرار گرفته است.

در این یادداشت سعی شد فقط از زاویه‌ای دیگر به شکاف عمیق میان حرفه واقعی روابط‌عمومی و آنچه امروز شاهد آن هستیم پرداخته شود وگرنه مدیران، مسئولان و کارشناسان روابط‌عمومی در تمام این سال‌ها به‌ویژه در اوج همه‌گیری کرونا و قطع ارتباط چهره‌به‌چهره و اتفاقات اخیر که منجر به فیلترینگ گسترده و قطع ارتباط مجازی شد، اثبات کرده‌اند که آن‌چنان به شغل و حرفه خویش عشق و ایمان دارند که فروتنانه بزرگ‌ترین بارهای یک سازمان را به دوش گرفته و بی توقعِ نام و نشانی از خود، در اعتلای نام سازمان متبوع خویش از هیچ کوششی دریغ نکرده‌اند.

 پس نه به پاسداشت هفته «ارتباطات و روابط‌عمومی» که به‌پاس همه نیک‌اندیشی، نیک‌سرشتی و نیک‌بینی‌ات این هفته را به تو که در کسوت این حرفه مشغول به فعالیت هستی تبریک و خداقوت عرض نموده و آرزو دارم در این مسیر نامی نیک از تو بماند به یادگار و صدالبته سرانجامی نیک‌تر.

سیروس خوش سیما مسئول روابط عمومی اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان البرز